9 lầm tưởng “hài hước” trong việc ăn chay

Đôi lúc mình giới thiệu là người ăn chay mà mọi người nhìn mình như thể sinh vật lạ vậy. Thực ra mình cũng thông cảm vì khái niệm “bữa cơm có thịt” đã in sâu vào mỗi người ngay từ khi họ còn trong bụng mẹ rồi khiến họ có những suy nghĩ sai chệch đi về việc ăn chay

1. Ăn chay không đủ chất dinh dưỡng
Mình phải công nhận rằng khi nói chuyện với 10 người về vấn đề ăn chay (Lưu ý là 10 người này đều ăn mặn nhé!) thì 9 người cho rằng ăn chay là thiếu chất, 1 người còn lại bảo: “Tôi thà chết chứ không ăn chay” (Kiểu như đồ ăn chay là thuốc độc ý). Mỗi lần như vậy, mình chỉ thấy tiếc cho những người thường tự hào về cái gọi là ăn uống khoa học của họ mà thực chất thì họ chẳng biết quái gì cả. Theo các nghiên cứu khoa học “xịn” mình được biết thì chế độ ăn chay cung cấp năng lượng và dinh dưỡng hơn chế độ ăn thịt. Một trong những chất dinh dưỡng cần thiết nhất cho cơ thể là protein mà nhiều người cho rằng ăn thịt mới cung cấp đủ protein cho cơ thể. Thực tế thì cơ thể chúng ta không cần quá nhiều protein và đa số các loại thực phẩm nhất là đậu nành đều có thể cung cấp đủ protein cho chúng ta. Ngoài ra, các loại rau củ quả cũng đáp ứng đủ tất cả những dinh dưỡng cần thiết mà cơ thể chúng ta cần, có những chất mà các thực phẩm từ thịt không thể cung cấp được. Như vậy, không thể nói ăn chay là thiếu chất được nhé! Để hiểu hơn về protein và các loại thực phẩm từ thực vật cung cấp đầy đủ protein cho cơ thể, các bạn có thể theo dõi bài viết về protein này.

2. Ăn chay chỉ dành cho các nhà sư
Nhắc đến ăn chay, người ta thường nghĩ ngay đến các nhà sư và người theo đạo Phật. Một số ít người nghĩ đến người phương Tây và người phải ăn kiêng để trị bệnh. Theo mình thì những ai còn có suy nghĩ như vậy thì đã khá là… lỗi thời. Bởi lẽ, phong trào ăn chay đã và đang phổ biến rộng rãi trên thế giới và ngay cả ở Việt Nam. Người miền Bắc mình chưa ý thức nhiều về việc ăn chay, song ta rất dễ bắt gặp người ăn chay trong miền Nam. Và không phải tất cả họ đều là nhà sư. Hiện nay, người già và ngay cả các thanh niên khỏe mạnh đều tiếp cận với việc ăn chay vì họ biết rằng ăn chay là để phục vụ sức khỏe, tránh bệnh tật, kéo dài tuổi thọ và vì một thế giới hòa bình, không có sát sinh.

3. Ăn chay là ăn nhạt
Có lần mẹ mình nói chuyện với một bác rằng mẹ mình là người ăn chay, bác trố mắt hỏi: “Ăn chay là ăn nhạt á?”. Có lẽ bác ý vẫn nghĩ ăn chay là ăn nhạt, đối lập với ăn mặn tức ăn thịt. Song, mình thấy đây là một hiểu nhầm tai hại mà không chỉ riêng bác ý mắc phải. Mình xin đính chính là ăn chay là ăn các thực phẩm từ thực vật, khác với ăn mặn (ăn thịt) là ăn các thực phẩm nguồn gốc từ động vật. Ăn mặn là cách nói lái đi của từ “ăn mạng” đó. Khi ăn chay, người ta vẫn có thể chế biến các món ăn “mặn” với các gia vị bình thường như muối, bột canh, nước tương, nước mắm hạt nêm chay… Vậy nên các món ăn chay không có vị nhạt so với các món thịt. Và thường người ta gọi ăn chay là ăn trai, một số nơi gọi là ăn kiêng nhưng không phải là ăn nhạt để đối lập lại với ăn mặn.

4. Ăn chay để giảm cân
Mình biết rằng nhiều người béo đôi khi nghĩ đến ăn chay là một cách để giảm cân, chắc cũng suy nghĩ sâu xa từ việc ăn chay là ăn toàn rau và thiếu dinh dưỡng nên mới giảm béo được. Tuy nhiên, thực tế thì hoàn toàn ngược lại nhé! Bằng chứng là cả nhà mình ăn chay mà trong 3 tháng đầu, mỗi người trong nhà mình đều tăng từ 2 – 3 kg. Mẹ mình khi còn ăn thịt thì cân nặng không bao giờ quá 47kg, song sau khi chuyển sang ăn chay, cân nặng của mẹ mình luôn duy trì ở mức 52kg. Điều này cho thấy, ăn chay không phải là phương pháp hữu hiệu để mọi người giảm cân. Người bị gầy do ăn chay một phần là do chế độ ăn của họ chưa hợp lý gây nên mất cân bằng và thiếu chất trong cơ thể chứ không phải là bản chất ăn chay là thiếu chất. Nhưng nói thế không có nghĩa là ăn chay không giúp cho việc giảm cân, một khi bạn đã có hiểu biết đầy đủ về chế độ ăn này thì việc điều chỉnh trọng lượng cơ thể mình như ý muốn không xa tầm tay lắm đâu.

5. Ăn chay nhanh đói và mệt hơn ăn thịt
Một số người than vãn với mình rằng, ăn chay xong, họ cả thấy nhanh đói và thậm chí là mệt hơn ăn thịt. Các cụ có câu “thần hồn nát thần tính”. Câu này mình thấy hợp trong hoàn cảnh này. Cơ bản các bạn đón nhận việc ăn chay trong một tâm thế không thoải mái, dù bạn có công nhận việc đó hay không. Nhắc đến ăn chay cái thì một loạt suy nghĩ rằng ăn chay thiếu chất, ăn chay sẽ mệt, ăn chay rất chán… Vậy thì làm sao để các bạn ăn chay trong tỉnh thức và ngon miệng được? Và chính ý nghĩ đó cũng khiến bạn cảm thấy do mình ăn chay nên nhanh đói và mệt hơn ăn thịt. Ngoài ra, các bạn chưa biết rằng chất xơ là chất giữ cho bụng mình no và ổn định lượng đường trong máu để ngăn chặn cảm giác thèm ăn. Vậy bạn nên xem lại trong bữa ăn chay đó đã đủ chất xơ chưa nhé! Hơn nữa, các chất trong các loại thực vật ta ăn đều cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cho chúng ta không kém gì trong thịt, nên nếu thấy mệt khi ăn chay thì bạn cần xem lại chế độ ăn của mình đã hợp lý chưa. Nhiều vận động viên đạt thành tích cao trong thi đấu thể thao như Venus William, Carmelo Anthony đều là những người ăn chay. Nếu không có sức khỏe và độ dẻo dai thì làm sao họ có thể dành chiến thắng? Mong rằng bạn đừng nhìn vào cảm quan của mình để đánh giá, hãy xem lại cách ăn uống của mình để có một chế độ ăn lành mạnh và khỏe mạnh.

6. Ăn chay có thể gây ra một số bệnh
Mình từng nghe một người bạn nói rằng ăn chay dẫn đến teo não và vô sinh. Nếu vì những bệnh như thế để bạn không ăn chay và không dám ăn chay thì mình nghĩ các bạn cũng không nên… ăn thịt luôn. Bởi lẽ, hàng triệu người phải nhập viện với đủ các loại bệnh từ nặng đến nhẹ mỗi ngày kia thì họ ăn gì? Chẳng phải họ vẫn ăn thịt hàng ngày đó sao? Bệnh tật phát sinh là do cơ thể mất cân bằng ở một số chất, dẫn đến hoạt động của cơ quan trong cơ thể bị ảnh hưởng, hoạt động sai lệch. Do đó, dù là bệnh gì đi chăng nữa thì đừng nên đổ lỗi cho việc mình ăn rau hay ăn thịt nhiều mà bạn nên xem lại việc ăn uống hàng ngày của mình đã đủ chất và đúng với nhu cầu của cơ thể chưa nhé!

7. Ăn chay ít món, nhạt nhẽo
Có những người gặp phải chướng ngại khi ăn chay là họ cho ràng các món chay thì ít và nhạt nhẽo do chỉ xoay quanh rau và đậu. Tuy nhiên, để liệt kê ra các loại thực vật chúng ta ăn được với các loại gia súc, gia cầm, thủy hải sản thì mình đảm bảo là các thực phẩm từ rau củ quả có số lượng lớn hơn rất nhiều. Cái chính là các bạn có chịu chế biến và sáng tạo món mới từ các loại thực phẩm đó hay không thôi. Hơn nữa, nếu không biết nấu món chay, bạn có thể mua những cuốn sách dạy nấu ăn về để học làm theo. Vô số những quyển sách với hàng ngàn món ăn chay hấp dẫn. Nếu bạn khai thác tối đa chúng thì mình đảm bảo việc ăn chay của bạn chẳng có gì là đơn điệu nữa. Bạn phải tự mình tìm cảm hứng trong việc nấu ăn thôi.

8. Người gầy và phụ nữ mang thai không nên ăn chay
Như mình đã kể câu chuyện của gia đình mình ở trên đó. Ăn chay giúp cho cả nhà mình béo lên sau một vài tháng. Điều này cũng đúng với nhiều người ăn chay mà mình biết. Như vậy, những bạn có thân hình mảnh khảnh, ăn mãi không béo thì cũng đừng lo khi tiếp cận với việc ăn chay. Biết đâu, đây là cơ hội cho bạn khi đạt được cân nặng mà bấy lâu nay mong ước. Còn nếu bạn lo lắng vì ăn chay gây béo, ảnh hưởng tới vóc dáng thon thả của mình thì cũng yên tâm vì bạn chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn của mình thì chắc chắn sẽ giữ gìn được vóc dáng đó. Với các chị em phụ nữ trong thời kỳ thai nghén có nhiều thay đổi về sinh lý cơ thể thì cũng yên tâm vì chế độ ăn chay cung cấp đủ dưỡng chất giúp mẹ và bé khỏe mạnh. Trong thời kỳ này, việc ăn chay giúp cho chị em tránh khỏi việc tăng cân quá mức, giảm nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ và cao huyết áp. Khi ăn uống đầy đủ và đa dạng các loại rau, củ, quả thì thai nhi vẫn phát triển đều và khỏe mạnh.

9. Chỉ cần ăn chay vào ngày rằm, mùng 1 là đủ
Nhiều người, nhất là một số bác lớn tuổi, khi biết mình ăn chay trường đều bảo rằng ăn thì ăn nhưng chỉ cần ăn vào ngày rằm, mùng 1 thôi là được rồi. Mình biết rằng, do có tư duy như vậy nên nhiều người cũng chỉ thực hiện việc ăn chay trong các ngày rằm, mùng 1. Đối với mình, việc ăn chay trước tiên là ăn cho mình và ăn vì sức khỏe của mình. Vậy nên nếu ăn chay được càng nhiều, thời gian càng dài thì sức khỏe của mình sẽ được đảm bảo. Về vấn đề tâm linh và đạo đức thì mình nghĩ, đạo Phật khuyên con người ta không sát sinh. Khi không sát sinh rồi thì mình cũng không còn thịt để ăn. Không ăn thịt, thân tâm mình được nhẹ nhàng, thanh thản. Nhiều con vật không bị chết oan uổng do mình còn nhu cầu ăn thịt. Do đó, mình ăn chay để chúng không bị con người giết hại vô cớ nữa. Nếu theo đạo Phật và chỉ ăn chay vào ngày rằm, mùng 1 như hình thức thì đó chưa phải là mình đã tuân theo đúng những gì Phật dạy và vị Phật trong tâm mình sẽ cho mình biết như vậy đã phải là đúng hay chưa.

Mình biết rằng có rất nhiều lí do khác nhau để việc ăn chay trường của nhiều người bị cản trở. Song, xuất phát từ những lợi ích của chính bản thân mình và người xung quanh, xa hơn là sự sống của các loài động vật, mình mong rằng các bạn còn ăn thịt hãy nhìn nhận lại, bỏ ra chút thời gian đọc lại các nghiên cứu khoa học về dinh dưỡng để có thể trở thành một người ăn chay thông minh và sáng suốt.